Interview met Regina Falck, directeur zorgorganisatie ZorgSpectrum
Tekst: Sigrid Dekker
Regina Falck is directeur Behandeling, Expertise en Klant- & marktontwikkeling bij ZorgSpectrum. Deze zorgorganisatie heeft verschillende woonlocaties voor zorgafhankelijke mensen en biedt ook thuiszorg. De afgelopen tien jaar heeft Regina de mondzorg voor bewoners drastisch zien verbeteren. Maar er zijn wel zorgen over de (nog) thuiswonende mensen.
“Tien jaar geleden was ZorgSpectrum veel kleiner dan nu,” vertelt Regina. “Een arts en ik – toen nog als psycholoog/coördinator – regelden eigenlijk alles wat op ons pad kwam.” Een van die zaken was de mondzorg voor hun cliënten in de zorgcentra. Deze was nogal versnipperd; sommige bewoners gingen af en toe naar hun eigen tandarts, voor anderen kwam een (spoed)tandarts langs en weer anderen konden terecht bij een praktijk in de gemeente zelf.
Helder plan
Dat wilden ze beter regelen. Regina: “We nodigden het kersverse Omnios uit om te horen wat zij ons konden bieden – en waren meteen onder de indruk van hun heldere, goed gefundeerde aanpak. Regelmatige controles op locatie voor alle bewoners, een stevige inbedding in het zorgproces en mondzorgtrainingen voor zorgmedewerkers. Vooral voor die laatsten was het wel even wennen: ‘Is dit echt allemaal nodig?’. Maar, nadat Omnios de mondgezondheid van alle cliënten in kaart had gebracht was de noodzaak voor iedereen kristalhelder. We schrokken behoorlijk van die eerste rapporten en foto’s. Gebitten met een enorme aanslag, rode plekken op het tandvlees en bruine, afgebroken kiezen.”
Meer aandacht en kennis
“Sindsdien is er veel veranderd,” vervolgt Regina. “Ik kan zeggen dat de mondzorg in onze zorgcentra goed geregeld is. De systematische controles voorkomen veel pijn, ondervoeding en ander leed. Ook de mondzorgtrainingen zijn bijzonder waardevol; zorgmedewerkers leren over het belang van goede mondzorg en ook hoe deze te geven. Want dat is niet altijd gemakkelijk, onder andere omdat een groot deel van onze cliënten dementie heeft. In deze situatie kan het echt lastig zijn iemand ervan te overtuigen de mond te openen en het gebit te laten reinigen. Maar ook voor de meeste andere ouderen is veel meer aandacht nodig dan een tandenborstel aangeven, onder de noemer ‘zo lang mogelijk zelfstandig blijven’.”
Korte lijnen
Regina vindt het ook prettig dat de naasten van haar cliënten worden betrokken bij de mondzorg. “Meegaan naar de tandarts was al heel normaal voor veel kinderen van bewoners. Nu kan dat gewoon ‘thuis’. En omdat Omnios met vaste teams werkt, kennen de behandelaren en naasten elkaar en kunnen ze gemakkelijk overleggen. Die korte lijnen zijn ook heel fijn voor de zorgmedewerkers. Als zij zich ergens zorgen over maken of vragen hebben, dan neemt het Omnios-team dat altijd serieus. En desnoods behandelen ze op de kamer van de bewoner zelf, als dat voor hem of haar prettiger is. Ik zie vaak genoeg een tandarts of mondhygiënist bij iemand naar binnenwandelen met een rolkoffertje. Dat is toch bijzonder?”
Eerlijke feedback
Nog iets dat Regina kan waarderen in de samenwerking met Omnios: de eerlijke feedback. “We krijgen het bijvoorbeeld gewoon te horen als er op een afdeling onvoldoende gepoetst wordt. Ze zouden ook niets kunnen zeggen, omwille van de lieve vrede – maar dat doen ze dus wel. Andersom kunnen wij het ook benoemen, als er een (potentieel) probleem ontstaat. Onder andere daarom weet ik dat Omnios de gezondheid van onze gezamenlijke cliënten voorop zet.”
Thuiswonend? Ontoereikende mondzorg
De mondzorg voor bewoners gaat dus goed. Helaas ligt dat heel anders bij cliënten die thuiszorg nodig hebben. “Bij deze mensen komt er geen tandarts aan huis. Dat zou wel moeten, want veel oudere mensen gaan niet meer geregeld naar de tandarts. Te lastig, te duur, ze vergeten het…er zijn allerlei redenen. De consequenties daarvan zijn veel te vaak zichtbaar in de staat van hun gebit als ze eenmaal bij ons komen wonen. We zien dan dezelfde problemen die veel van onze bewoners hadden voordat wij met Omnios in zee gingen: een erbarmelijke mondgezondheid.”
Pilot ‘Tandarts-aan-huis’
Regina ziet een (mogelijk begin van een) oplossing in een samenwerkingsverband tussen zorginstellingen, zorgverzekeraars en Omnios. “Onze Specialisten Ouderengeneeskunde (SO’s) komen al thuis bij mensen met een WLZ-indicatie. Dat wordt gewoon vergoed. Het zou interessant zijn om een pilot te starten waarin we onderzoeken wat het oplevert als er een tandarts meegaat met de SO. Omnios zou daar best warm voor kunnen lopen, denk ik.”
Tekort
Toch blijft er hoe dan ook voorlopig een groot probleem bestaan: het tekort aan tandartsen geriatrie. “Nog niet zo heel lang geleden waren er ook te weinig SO’s,” weet Regina. “En nu is er echt wel meer interesse in die opleiding. Ik hoop dat het dezelfde kant op zal gaan met tandartsen geriatrie. Dat kan best, want reguliere tandartsen merken nu al dat ze steeds meer oudere cliënten hebben. Op een gegeven moment zien zij hen dus nauwelijks meer – wat heel vaak betekent dat de mondgezondheid van deze cliënten verloren gaat. Dezelfde mensen die ze jarenlang behandeld hebben. Dat moet voor de tandartsen zelf toch ook niet fijn zijn?”
Combinatie tandartspraktijken
Op dit moment is het niet heel lucratief om je als tandarts in de geriatrie te specialiseren. Het duurt bijvoorbeeld vaak langer om een oudere cliënt te behandelen, zeker als er dementie in het spel is. En dat reflecteert zich meestal niet in de prijsbepaling. “Dat moet dus anders,” vindt Regina. “Een realistische vergoeding is echt op zijn plaats. En misschien kunnen tandartspraktijken in de toekomst een combinatie bieden van behandelingen voor kinderen, volwassenen en voor ‘ouderen-aan-huis’. Dat zou een geweldige stap voorwaarts zijn.”