Wanneer wist jij zeker dat je mondhygiënist wilde worden?
Annelot: “Van kinds af aan heb ik altijd een leuke en prettige tandarts gehad. Deze tandarts heeft mijn interesse gewekt voor de tandheelkunde. Hierdoor wist ik al op vrij jonge leeftijd wat ik wilde, namelijk ‘iets’ binnen dit vakgebied. Na een snuffelstage en een bezoek aan de open dag van de opleiding Mondzorgkunde in Nijmegen wist ik het zeker: ik wil mondhygiënist worden.”
Linda: “Eigenlijk pas heel laat, ik heb eerst de mbo-opleiding Hotelschool gedaan. Dit vond ik heel erg leuk, alleen ik wilde nog graag doorstuderen. Dus ben ik mij verder gaan oriënteren en zo kwam ik bij de studie Mondzorgkunde terecht. Ik ben de gok gaan wagen en was direct aangenomen, hierbij groeide de interesse.”
En wanneer wist jij dat je aan de slag wilde in de ouderenmondzorg?
Linda: “Dat was eigenlijk al tijdens mijn tweede studiejaar, toen wij een project ouderenzorg moesten doen. Hierbij liepen wij een paar dagen mee in een verpleeghuis. Ik zag hoe erg mondzorg en kennis hierover nodig was. Ben er niet direct ingerold maar ongeveer vijf jaar na het afstuderen.”
Annelot: “Ik ben er ook achter gekomen tijdens mijn studie. In het derde studiejaar mocht in stage lopen in een verpleeghuis. Een super enthousiaste mondzorgcoördinator heeft mij kennis laten maken met de ouderenzorg. Zij beoefende haar vak met zo veel passie en plezier, dat zij mij ook enthousiast heeft gemaakt. Ik ben direct na het afstuderen in de ouderenzorg gaan werken.”
Wat verrast je aan het werken als mondhygiënist in de ouderenzorg?
Annelot: “Geen dag is hetzelfde. Iedere cliënt met zijn of haar levensverhaal is uniek. En het is mooi om te zien hoe dankbaar de mensen zijn.”
Linda: “De dankbaarheid van bewoners, familie en zorg. Maar ook dat de situatie soms zo slecht is.”
Kun je eens meer vertellen over het onbekende: wat weten veel mensen niet over het werken in de ouderenmondzorg?
Annelot: “De wijze van mondzorg verlenen is in een niet-klinische setting, in de eigen omgeving van de cliënt. We houden rekening met de wensen en behoeften en werken volgens belevingsgerichte en persoonsgerichte zorg. Dit maakt ons werk afwisselend, uitdagend en interessant.”
Linda: “Dat dit een hele leuke afwisselende baan is, waar veel kan en mag. En dat wat wij doen voor veel verandering zorgt: gezonde monden zorgen voor gezondere mensen.”
Met welke vooroordelen krijg jij weleens te maken?
Linda: “Ik hoor vaak: bah vies! Dat zou ik echt niet kunnen doen, in monden van oudere mensen kijken.”
Annelot: “Soms denken mensen dat ik de hele dag kunstgebitten aan het schoonmaken maken ben.”
Wat verbaast jou weleens binnen de ouderenmondzorg?
Annelot: “De dagelijkse mondzorg, zeker bij mensen die vergeetachtig zijn of een slechte motoriek hebben, is vaak nog ontoereikend. En mondverzorging is nog lang niet altijd een vast onderdeel van de dagelijkse zorg.”
Linda: “Wat Annelot zegt, de mondzorg is nog steeds een ondergeschoven kindje. En dat de kennis bij zorgmedewerkers soms zo minimaal is: de monden worden snel vergeten.”
Waarin verschilt jouw werk van een baan als mondhygiënist in een algemene praktijk?
Linda: “De werkdag is totaal anders. Je bent mobiel, werkt afwisselend in een ander verpleeghuis, de tijd die je hebt voor een cliënt is anders, je houding qua staan/zitten, uitvoerige administratie, geduld, overleg met meerdere mensen (denk o.a. contactpersonen, EVV’ers, artsen, etc).”
Annelot: “Ik sluit mij volledig aan bij Linda, dit klopt precies!”
Heb jij weleens een bijzondere ervaring meegemaakt in je werk?
Linda: “Oh dit zijn er wel meerdere, maar één is mij altijd bij gebleven en laat ook zien dat samenwerking tussen verpleeghuisarts en het mondzorgteam belangrijks is: we hadden een mevrouw die op bed lag en was gestopt met eten en medicatie, het ging namelijk niet meer.
Toen de tandarts is gaan kijken zag ze dat de brug in de bovenkaak half los zat. Deze kon helaas niet verwijderd worden omdat mevrouw een verleden met mondkanker had. Het lichaam moest de tand en brug zelf afstoten. Na een paar dagen is de tand met brugconstructie eruit gevallen en mevrouw is weer opgeknapt. Weer gestart met eten, drinken en medicatie. Mevrouw heeft toen nog vijf jaar geleefd.
Maar wat mij in deze tijd ook is bijgebleven is de dankbaarheid voor het soms even de tijd nemen om een persoonlijk praatje met iemand te maken. Bezoek was in de eerste coronagolf niet welkom in het verpleeghuis, mensen voelden zich zo alleen. Dus de persoonlijke aandacht deed de mensen dan goed, eenzaamheid is iets verschrikkelijks en wat hebben deze mensen zich eenzaam gevoeld.
Als je dan wegging en ze zeiden met een traan: dit was fijn. Dat doet wat met je.”
Annelot: “Wat Linda ook al aangeeft, er zijn zoveel mooie en bijzondere verhalen te vertellen.
Maar ik kan mij ook een heel mooi succesverhaal herinneren: we kregen een mevrouw onder behandeling met een verwaarloosd gebit. Er zaten grote gaatjes en er was sprake van tandvlees-kaakbot problematiek bij de achterste grote kiezen. Deze kiezen zijn getrokken door de tandarts en er is gewerkt naar een verkorte tandboog. Dit betekent dat de tanden en kleine kiezen behouden bleven. Ik heb deze tanden en kiezen gereinigd en instructies gegeven. De zorgmedewerkers zorgden ervoor dat er één keer per dag gebruik werd gemaakt van een rager en boden twee keer per dag ondersteuning bij het tandenpoetsen. Mevrouw was pijnvrij en het zag er keurig uit.
Dit is een voorbeeld van een heel verwaarloosd naar een stabiel gebit. Mevrouw genoot weer van het leven. Een mooi voorbeeld van verbetering van kwaliteit van leven, iets waar ik heel blij van word.”
Waarom zou jij het vak mondhygiënist aanraden?
Linda: “Het is een veelzijdig beroep wat betreft de doelgroepen waarmee je kunt werken. Je helpt mensen, een vak waarmee we in de toekomst nog zoveel meer uit de gezondheid kunnen halen (als we goed samenwerken met andere disciplines).”
Annelot: “Je kunt mensen écht helpen. Samen met de tandarts ontwikkelen we cliëntgerichte mondzorgplannen met passende mondverzorgingsplannen. Het draait hierbij niet alleen om de mond, maar er komt veel meer bij kijken. Er hoort ook overleg bij met zorgmedewerkers, arts, familie en de cliënt zelf. Tijdens het maken van een mondzorgplan kijken we naar verschillende aspecten;
de algemene gezondheid, de mondgezondheid en de mondverzorging maar ook psychosociale factoren komen aan bod. Dit maakt het vak zo ontzettend leuk!”
Wat zou jij aan studenten mondzorgkunde willen meegeven?
Annelot: “Ik ben van mening dat de ouderenzorg iets heel moois is en hoop dat er in de toekomst steeds meer mondhygiënisten kiezen om te werken in de geriatrie. Het is namelijk ontzettend belangrijk, mooi en dankbaar werk. Je kunt de kwaliteit van leven van een cliënt écht verbeteren.”
Linda: “Ga jezelf breed oriënteren wat betreft de verschillende doelgroepen, er is zoveel meer dan alleen de regulieren praktijken.”